Na marginesie nazwy "sekta"

    Słowo "sekta" pochodzi z języka łacińskiego (sequor) i oznacza: naśladować kogoś, pójść za kimś.
W tym znaczeniu samo określenie sekta można odnieść także od historycznych kościołów chrześcijańskich, które przecież idą za swym Mistrzem Jezusem z Nazaretu.

Jednakże w literaturze przedmiotu przyjęło się pejoratywne zabarwienie tego tematu, które stosuje się do nowych ruchów religijnych, reprezentujących swoistą doktrynę, niekiedy bardzo destruktywną. W niniejszym szkicu proponuję zaledwie bardzo ogólne spojrzenie na cechy konstytutywne nowych ruchów religijnych, by mieć pewne rozeznanie w tej szerokiej tematyce. Tak więc wyodrębnimy najbardziej charakterystyczne cechy owych grup religijnych.

- Nowe ruchy religijne przyjmują Nowego Proroka, który proponuje a czasem wręcz narzuca swym wyznawcom swoisty styl życia i stosunek do Boga, społeczeństwa, całej otaczającej rzeczywistości.
- Obok na ogół respektowanej Biblii (jeśli chodzi o ruchy typu chrześcijańskiego), stawia się ludzki autorytet, który spisany w postaci księgi często jest jedynym prawdziwym uzupełnieniem i dopełnieniem objawienia zawartego w Piśmie świętym a stawiany jest na równi z tym ostatnim.
- Wyznawcy nowych ruchów religijnych przyjmują swoistą i osobliwą naukę biblijną lub pozabiblijną, kultywują ją w odróżnieniu od innych, stawiają ją w centrum swego zainteresowania. Jest ona głoszona jako jedyna podstawa i nadzieja zbawienia i życia wiecznego.
- Przyjmuje się, iż jedynie dany konkretny ruch religijny jest jedynym i prawdziwym Kościołem na świecie, a przy tym występuje ekskluzywność grupy, gdyż jedynie wprowadzeni poprzez inicjację członkowie danej społeczności mają dostęp do zbawienia.

    Słowo "sekta" ma także inne znaczenie, które wyprowadza się etymologicznie od łacińskiego słowa secare a oznacza ono odcinać, odłączać. I to znaczenie jest chyba najbardziej reprezentatywne dla nowych ruchów religijnych, które odłączają, oddzielają się od swych macierzystych Kościołów, przejmując z nich pewne elementy lecz jednocześnie tworząc zupełnie nowe grupy.
Nowe ruchy religijne to z zasady małe grupy, które usilnie podkreślają wartość osobistych przeżyć i doznań w aspekcie wertykalnym - stosunek Bóg - człowiek i horyzontalnym, a więc na linii człowiek-człowiek. Wyraźnym punktem wyróżniającym nowe ruchy religijne jest doktryna. Gdy Kościół posiada zwartą doskonale uformowaną, odpowiednio podpartą Pismem świętym doktrynę, to nowe ruchy religijne ciągle na nowo budują i przekształcają eklektyczną budowlę swych dogmatów, która raz po raz staje się rumowiskiem zgliszcz.

Nie jest możliwe, aby te budowle przetrwały bądź próbę czasu, bądź ocenę teologicznych kontrowersji i upadają pod ciosami krytyki ze strony argumentów teologicznych. Nowe ruchy religijne działają na zasadzie dobrowolności członków a przynależność jest uzależniona od świadomej decyzji każdego adepta. Tak więc możemy śmiało powiedzieć za Maxem Weberem, iż człowiek rodzi się członkiem Kościoła, a członkiem sekty staje się przez własne świadome wejście w jej szeregi.

Wojciech Słomski