Zarząd Towarzystwa Strażnica i Ciało Kierownicze

Wiele osób interesujących się problematyką Świadków Jehowy gubi się, gdy zastanawia się nad strukturą władzy w Towarzystwie Strażnica. W jeszcze większe zakłopotanie wpada ten, kto dowiaduje się, że u Świadków Jehowy istnieją trzy organizacje, z których każda ma swój 7 osobowy zarząd. Angielskie nazwy tych trzech organizacji wymieniają na pierwszych stronach prawie wszystkie książki Świadków Jehowy. Zmiany dokonywane w ich nazwach można prześledzić w książce "Świadkowie Jehowy Głosiciele Królestwa Bożego" (s.229).

Oto te organizacje:

1. "Pensylwańskie Towarzystwo Biblijne i Traktatowe - Strażnica" (założone w 1881r. - pierwotna nazwa: "Towarzystwo Traktatowe - Strażnica Syjońska").
2. "Zarejestrowane Nowojorskie Towarzystwo Biblijne i Traktatowe - Strażnica" (założone w 1909r. - pierwotna nazwa: "Stowarzyszenie Kazalnicy Ludowej").
3. "Międzynarodowe Stowarzyszenie Badaczy Pisma Świętogo" (zarejestrowane w 1914r.).

Warto tu jeszcze dodać, że nazwa "Świadkowie Jehowy" nie jest w USA nazwą prawną lecz tylko określeniem nadanym głosicielom podczas kongresu w 1931r. przez ich prezesa F.Rutherforda. Niewielu dzisiejszych Świadków Jehowy o tym wie. Jeszcze mniej z nich wie, że z tych trzech nazw wyłania się tylko jedno określenie dla ich głosicieli tzn. "badacze", a wielu osobom zdaje się, że od tej nazwy oni odcięli się już dawno i na zawsze. [Niektórzy nazywają ich też "towarzyszami" od słowa "Towarzystwo".]

Najważniejszą z wymienionych organizacji jest pierwsza, będąca ogólnoświatową i tą zajmiemy się, choć wydawnictwo w Brooklynie jest w rękach oddziału na USA tzn. tej drugiej. Te trzy oddzielne rejestracje Świadków Jehowy mogą być przydatne w razie np. kłopotów prawnych czy delegalizacji przez władze którejś z tych organizacji (dwie z nich są zarejestrowane w innych stanach USA, a trzecia w Londynie). [Nawet dziś Strażnica Nr 2, 2001 s.31 stwierdza: "Gdyby jakaś korporacja została rozwiązana urzędowym dekretem, dzieło głoszenia i tak będzie kontynuowane".] W dwóch pozostałych korporacjach prezesem była ta sama osoba co w pensylwańskiej, ale pozostałymi członkami zarządu były często inne osoby niż w głównej organizacji (np. od 1977r. w Nowym Jorku wiceprezesem był M.Larson [ur.1915] Strażnica Nr 17, 1989 s.30).

Ale co z Ciałem Kierowniczym Świadków Jehowy? Otóż do 1944r. nie było u Świadków Jehowy czegoś takiego co dziś nazywa się Ciałem Kierowniczym. Istniał tylko 7 osobowy zarząd wspomnianego Towarzystwa (prezes, wiceprezes, sekretarz-skarbnik, zastępca sekretarza-skarbnika, 3 członków tzn. dyrektorów). Strażnica Rok XCIII [1972] Nr 7 s.15-22. Jednym z nowopowołanych był R.Franz, bratanek wiceprezesa F.Franza , który w 1980r. opuści Ciało Kierownicze. Drugi powołany, L.Greenlees, opuści Ciało tuż po 1984r. Pozostali powołani to: G.Gangas i W.Jackson (Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 8 s.6). Choć wszyscy członkowie Ciała Kierowniczego byli sobie równi to jednak prezes i wiceprezes Strażnicy byli uważani przez szeregowych Świadków Jehowy za najważniejszych, a i z racji swych funkcji "honorowo" w Ciele dominowali. Strażnica Nr 2, 2001 s.29 to potwierdza: "Przez wiele lat prezes korporacji pensylwańskiej był zarazem najważniejszym członkiem Ciała Kierowniczego". Formalnie Ciało Kierownicze stało się nadrzędne w stosunku do zarządu Towarzystwa Strażnica, ale ponieważ członkowie jego stanowili większość w Ciele więc wpływ jego na to Ciało był istotny. Pomimo to Strażnica Rok XCIII [1972] Nr 7 s.20 tak opisuje zależność zarządu od Ciała Kierowniczego: "Nie chcą się przyczyniać do zaistnienia sytuacji, która by choć w najmniejszym stopniu nasuwała myśl, że 'organ administracyjny' włada i kieruje swym mocodawcą, którym jest ciało kierownicze, reprezentując całą klasę ' niewolnika wiernego i rozumnego'. Inaczej mówiąc nie dopuszczają do tego, żeby ogon merdał psem, podczas gdy ma być na odwrót".

Dopiero gdy w 1974r. powiększono Ciało Kierownicze do 18 osób (z czego 7 osób z zarządu) stało się ono rzeczywiście jednostką nadrzędną, nie tylko nad wszystkimi Świadkami Jehowy, ale i nad zarządem. Oto powołani kolejni członkowie: L.Barry, J.Booth, E.Chitty, K.Klein, A.Schroeder, Ch.Fekel (Czech z pochodzenia), T.Jaracz (Polak z pochodzenia), D.Sydlik (syn polskiej emigrantki) [Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 8 s.6]. ZaŚ w 1974r. zmarł w Sullivan (ur. 1888). Jednak nadal, jak podaje Strażnica Nr 10, 1995 s.22-3, "większość spraw spoczywała w rękach" prezesa Towarzystwa Strażnica, aż do 1976r., gdy utworzono w Ciele Kierowniczym sześć komitetów, "którym powierzono opiekę nad określonymi dziedzinami ogólnoziemskiego dzieła".

Czemu powołano Ciało Kierownicze? Otóź dlatego, że Świadkowie Jehowy zauważyli, że ich zarząd nie ma odpowiednika biblijnego, więc powołane Ciało (z "honorowo" dominującym prezesem zarządu) miałoby być odpowiednikiem kolegium apostolskiego z Piotrem, jako "rzecznikiem Apostołów", jak go nazwie Strażnica Nr 18, 1991 s.16. Jest też różnica jeśli chodzi o stanie się jednym z członków zarządu i Ciała Kierowniczego. Do Ciała jest się powoływanym (zaproszonym) przez pozostałych jego członków, zaś do zarzadu jest się wybieranym na okres 3 lat przez udziałowców (ok. 500 osób) na dorocznym zebraniu Towarzystwa Strażnica (Strażnica Nr 6, 1990 s.18). W 1944r. zadecydowano podczas zebrania władz Strażnicy, że członkostwo w Towarzystwie nie będzie odtąd uzależnione "od wkładu finansowego wpłacanego na rzecz tego Towarzystwa (...) liczba członków miała być ograniczona i nie mogła przekraczać 500 osób" (Strażnica Rok XCIII [1972] Nr 6 s.17). Od tej chwili "Pieniądze (...) nie powinny mieć nic wspólnego ze składem ciała kierowniczego ziemskich Świadków Jehowy..." (Strażnica Nr 6, 1990 s.18). Wg wcześniejszego zarządzenia o głosowaniu w korporacji, każdy członek za darowanie Towarzystwu każdych 10$ mógł oddać jeden głos ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.228-9, 722).

Od 1975r. zaczęli wymierać członkowie Ciała Kierowniczego: Groh (w 1975r. - ur. 1905), prezes Knorr (w 1977r. - ur. 1905), Fekel (w 1977r. - ur. 1897). Na ich miejsce powołano zaś nowych: J.Barr, C.Barber, M.Potzinger (Strażnica Rok XCIX [1978] Nr 3). Prezesem został natomiast dotychczasowy wiceprezes F.Franz.

W 1979r. odszedł z Ciała Kierowniczego Chitty (ur.1898) (ang. "Rocznik Świadków Jehowy 1980" s.257), a w 1980r. R.Franz (ur.1923) (ang. "Nasza Służba Królestwa" Nr 8, 1980 s.2). Natomiast tuż po 1984r. opuścił Ciało Kierownicze Greenlees (ur.1911), co zostało jednak przemilczane przez Strażnicę (ostatni raz wspomniany w ang. Strażnicy z 1 XII 1984r. s.27).

Po 1980r. znów zmarło kilku członków Ciała Kierowniczego: Jackson (w 1981r. - ur.1901), Suiter (w 1983r. - ur.1908), Potzinger (w 1988r. - ur.1904), prezes F.Franz (w 1992r. - ur.1893), Gangas (w 1994r. - ur.1896). Na prezesa wybrano w 1992r. Henschela, a do Ciała został powołany w 1994r. G.Losch (ur.1941) (Strażnica Nr 21, 1994 s.28).

Kiedy zmarli kolejni członkowie Ciała Kierowniczego, Booth (w 1996r. - ur.1903) i Barry (w 1999r. - ur.1916), powołano do niego w 1999r. 4 nowych, szerzej nieznanych Świadków Jehowy. Oto oni: S.Herd, S.Lett, G.Pierce, D.Splane (Strażnica Nr 1, 2000 s.29). Nie podano jednak nawet kiedy urodzili się oni.

Prawdziwy przełom nastąpił jednak w październiku 2000r. Strażnica Nr 2, 2001 s.31 podaje, że 7 października 2000r. "pewni członkowie Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy dobrowolnie zrezygnowali z funkcji członków zarządu i prezydiów wszystkich korporacji" Towarzystwa Strażnica. Ta enigmatyczna informacja dotyczyła też prezesa Henschela. "Na ich miejsce wybrano godnych zaufania braci z klasy drugich owiec" (j/w.) patrz też Strażnica Nr 8, 2001 s.29. Tym samym obniżyła się ważność osoby prezesa i członków zarządu Strażnicy, którzy pochodzą z klasy ziemskiej i są mało znaczącymi działaczami w stosunku do faktycznie sprawujących władzę członków Ciała Kierowniczego Świadków Jehowy z klasy niebiańskiej. Ciekawe, że w Strażnicy nie podano nawet nazwiska nowego prezesa, którym został Don Adams (ur.ok.1925). To też świadczy o jego randze.

Od tego momentu Ciało Kierownicze przestało mieć jakiekolwiek umocowanie prawne, bowiem członkowie tego Ciała przestali być członkami zarządu, który ważny jest dla władz państwowych (nawet w 1990r., o ówczesnym Ciele, które wchodziło jeszcze wtedy w skład zarządu Strażnica Nr 6, 1990 s.18 podawała: "Ciało Kierownicze nie jest instrumentem prawnym"). Mają je zaś tylko członkowie nowego zarządu z racji rejestracji Towarzystwa Strażnica wobec władz USA. Obecnie więc w zarządzie znajdują się wyłącznie osoby z klasy ziemskiej, a w Ciele Kierowniczym wyłącznie z klasy niebiańskiej. Zarząd stał się dla Świadków Jehowy mało znaczącym organem, któremu podlega drukowanie i wydawanie publikacji oraz innych materiałów (np. filmy, kasety płyty CD). Natomiast o doktrynę Świadków Jehowy i politykę organizacji dba Ciało Kierownicze. Warto wiedzieć, że do 1945r. członkami zarządu mogli być też Świadkowie Jehowy z klasy ziemskiej (np. wiceprezes Covington), ale później w zarządzie i Ciele Kierowniczym mogli być już tylko Śwa iadkowie Jehowy z klasy niebiańskiej. W 1945r. Covington (ur.1911) zrezygnował z funkcji wiceprezesa i przynależności do zarządu bo dyskwalifikowała go przynależność do klasy ziemskiej ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.91).

Po powyższej reformie zmarli kolejni członkowie Ciała Kierowniczego: Klein (w 2001r. - ur.1906) Swingle (w 2001r. - ur.1910) i były prezes Henschel (w 2003r. - ur.1920). Oto aktualny (II 2005 r.) skład Ciała Kierowniczego: C,Barber (ur.1905); A.Schroeder (ur.1911); J.Barr (ur.1913); D.Sydlik (ur.1919); T.Jaracz (ur.1925) G.Losch (ur.1941); G.Pierce; D.Splane; S.Herd;S.Lett.

Zwróćmy uwagę na to, że zarówno to, że w zarządzie zasiadali członkowie Ciała Kierowniczego, jak i to, że w zarządzie nie ma być obecnie członków Ciała Kierowniczego (a nawet Świadków Jehowy z klasy niebiańskiej), potwierdzano odwołując się do Biblii! Oto argumentacja Towarzystwa Strażnica:

Ponieważ publikacje Towarzystwa Strażnica nie zawsze podawały aktualny skład ogólnoświatowego zarządu pensylwańskiego (liczącego 7 osób) czy Ciała Kierowniczego podaję fragmentaryczne dane zawarte w polskich publikacjach.

Rok 1881 - W.Conley (prezes), Russell (sekretarz-skarbnik) ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.576), ???
Rok 1884 - Russell (prezes) ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.576), ???
Rok 1896 - Russell (prezes), Mann (wiceprezes), Maria Russell (sekretarz-skarbnik, do 1897r. w zarządzie) ("Nowożytna historia Świadków Jehowy" s.24), ???
Stan na 1916 - Russell (prezes), Van Amburgh (od 1902), Rutherford, Ritchie, Rockwell, Wright, Hoskins. ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.65)
Powołany w 1916r.: Pierson. ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.65).
Zmarł: Russell (w 1916r. - ur 1852).
Stan na 1917 - Rutherford (prezes od 1917), Pierson (wiceprezes od 1917), Van Amburgh (sekretarz-skarbnik od 1917), Ritchie, Rockwell, Wright, Hoskins ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.65).
Stan na 1918 - Rutherford (prezes), Anderson (wiceprezes od 1918), Van.Amburgh (sekretarz-skarbnik), Macmillan, Spill, Bohnet, Fisher ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.68).
Stan na 1939 - Rutherford, Wise (wiceprezes od 1919), Van.Amburgh (sekretarz-skarbnik), Sullivan (od 1932), Riemer (powołany 1939 ???), ???
Stan na 1940 - Rutherford (prezes), Knorr (wiceprezes od 1940), Van.Amburgh (sekretarz-skarbnik), Sullivan, Covington, Riemer (powołany 1939 ???).
Powołany w 1940r.: Covington.
Zmarli: Wise (1939 lub 1940).
Stan na 1942 - Knorr (prezes od 1942), Covington (wiceprezes od 1942), Van.Amburgh (sekretarz-skarbnik), Sullivan, Suiter (od 1941), Riemer; dane niepewne > Franz (od 1942?).
Powołany: Franz w 1942 ???
Zmarli: Rutherford (w 1942 - ur. 1869).
Stan na 1950 - Knorr (prezes), F.Franz (wiceprezes od 1945), Suiter (sekretarz-skarbnik od 1947), Riemer (zastępca sekretarza-skarbnika), Swingle (od 1945), Sullivan, Henschel (od 1947 ???) ("Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.100).
Zrezygnował: Covington (w 1945r. - ur.1911). Zmarli: Van.Amburgh (w 1947r. - ur.1864).
Stan na 1971 - Knorr (prezes), F.Franz (wiceprezes), Suiter (sekretarz-skarbnik), Groh (zastępca sekretarza-skarbnika, powołany w 1966), Henschel, Swingle, Sullivan.
Powołani w 1971r.: R.Franz, Gangas, Greenlees, Jackson (Strażnica Rok XCVI [1975] Nr 8 s.6).
Zmarł: Riemer (w 1965r. - ur.1879).
Stan na 1974 - Knorr (prezes), F.Franz (wiceprezes), Suiter (sekretarz-skarbnik), Groh (zastępca sekretarza-skarbnika), Henschel, Swingle, R.Franz, Gangas, Greenlees, Jackson.
Powołani w 1974: Barry, Booth, Chitty, Fekel, Jaracz, Klein, Schroeder, Sydlik (Strażnice: Rok XCVI [1975] Nr 8 s.6).
Zmarł: Sullivan (w 1974r. - ur. 1888).
Stan na 1977 - F.Franz (prezes od 1977), Henschel (wiceprezes od 1977), Suiter (sekretarz-skarbnik), Swingle, R.Franz, Gangas, Greenlees, Jackson, Barry, Booth, Chitty, Jaracz, Klein, Schroeder, Sydlik.
Powołani w 1977r.: Barr, Barber, Potzinger (Strażnica Rok XCIX [1978] Nr 3).
Zmarli: Groh (w 1975r. - ur. 1905), Knorr (w 1977r. - ur. 1905), Fekel (w 1977r. - ur. 1897).
Strażnica zaprzestaje podawać kto jest członkiem zarządu (za wyjątkiem prezesa i sekretarza-skarbnika) i jakie pełni w nim funkcje.
Stan na 1994 - Henschel (prezes od 30 XII 1992), Swingle (sekretarz-skarbnik od 1984), Barry, Booth, Jaracz, Klein, Schroeder, Sydlik, Barr, Barber. Kto wiceprezesem???
Powołani w 1994r.: Losch (Strażnica Nr 21, 1994 s.28).
Zmarli: Jackson (w 1981r., ur.1901), Suiter (w 1983r., ur.1908), Potzinger (w 1988r., ur.1904), F.Franz (w 1992r., ur.1893), Gangas (w 1994r., ur.1896).
Odeszli: Chitty (w 1979r., ur.1898), R.Franz (w 1980r., ur.1923), Greenlees (tuż po 1984r., ur.1911).
Stan na 2005 - Jaracz, Schroeder, Sydlik, Barr, Barber, Losch. Powołani w 1999r.: Herd, Lett, Pierce, Splane (Strażnica Nr 1, 2000 s.29).
Zmarli: Booth (w 1996r., ur.1903), Barry (w 1999r., ur.1916), Klein (w 2001r., ur.1906) Swingle (w 2001r., ur.1910), Henschel (w 2003r., ur.1920).
Strażnica nie podała składu zarządu (prezes Adams od 2000).

Pragnąłbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię - na długowieczność członków Ciała Kierowniczego. Czyżby Towarzystwo Strażnica selekcjonowało swych wybrańców pod tym względem? Czy może posiada jakieś swoje tajemnice dotyczące odpowiedniego odżywiania, diety? Czy może oferuje specjalną opiekę medyczną i bezstresowy styl życia dla swych prominentów? A może w tak długim życiu podtrzymywała ich nadzieja, że zanim wymrze ich pokolenie nastąpi koniec? Te pytania pozostaną bez odpowiedzi ale popatrzmy jak długo kilku z nich żyło, czy żyje nadal. Oto dwunastka członków Ciała przedstawiona na fotografiach w książce "Świadkowie Jehowy głosiciele Królestwa Bożego" (s.116):

Życiorysy większoŚci członków zarządu i Ciała Kierowniczego:
Russell - "Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.42-64
Rutherford - "Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.67
Knorr - Strażnica Rok XCVIII [1977] Nr 20 s.15; "Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.91
F.Franz - Strażnice: Rok CVIII [1987] Nr 18 s.20-7; Nr 6, 1993 s.31-2; "Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.111
Henschel - Strażnica Nr 16, 2003 s.31
Gangas - Strażnica Nr 23, 1994 s.31
Riemer - Strażnica Nr 9,1969 s.11-2
Schroeder - Strażnica Rok CIX [1988] Nr 12 s.19-26
Sydlik - Strażnica Rok CVII [1986] Nr 1 s.21-6
Barr - Strażnica Rok CVIII [1987] Nr 21 s.23-8
Fekel - Strażnica Rok XCVIII [1977] Nr 18 s.20-1
Booth - Strażnice: Rok CV [1984] Nr 21 s.18-24; Nr 12, 1996 s.32
Potzinger - Strażnica Nr 1, 1989 s.31
Sullivan - Strażnica Nr 22, 1966 s.7-10
Klein - Strażnice: Rok CVI [1985] Nr 14 s.21-8; Nr 9, 2001 s.31
Suiter - Strażnica Rok [1984] Nr 7 s.12-19
Swingle - Strażnica Nr 13, 2001 s.31
Barry - Strażnica Nr 19, 1999 s.16-7
Jaracz - brak życiorysu w publikacjach Świadków Jehowy
Losch - Strażnica Nr 21, 1994 s.28
Jackson - ang. Strażnica 15 II 1982 s.15
Barber - ang. Strażnica 15 VIII 1982 s.10-4
Chitty - ang. Strażnica 15 II 1963 s.118-20
Groh - ang. Strażnica 15 III 1975 s.190
Van.Amburgh - krótkie wspomnienie, Strażnica Rok [1984] Nr 7 s.17-8
Covington - krótka wzmianka, "Świadkowie Jehowy głosiciele..." s.91-2
Greenlees - brak życiorysu w publikacjach Świadków Jehowy
R.Franz - brak życiorysu w publikacjach Świadków Jehowy

Oto co podaje o R.Franzu ang. "Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1930-1985" (hasło: Franz, Raymond V.): "termination of service as member of the Governing Body and Bethel family".

Oto słowa z ang. Naszej Służby Królestwa Nr 8, 1980 s.2 dotyczące Raymunda Franza i jego odejścia z Ciała Kierowniczego: "This is a notification that Raymond Victor Franz is no longer a member of the Governing Body and of the Brooklyn Bethel family as of May 22, 1980".

Oto co podaje o Chittym ang. "Skorowidz do publikacji Towarzystwa Strażnica 1930-1985" (hasło: Chitty, Ewart C.): "resignation from Governing Body". Oto słowa ang. "Rocznika Świadków Jehowy 1980" s.257: "In the past year Ewart C. Chitty resigned, so that at present there are 17 members of this body".

Kwestie dotyczące zarządu Towarzystwa Strażnica i Ciała Kierowniczego szeroko poruszają też następujące publikacje Świadków Jehowy:
Strażnica Rok XCIII [1972] Nr 7 s.15-22, art. "Ciało Kierownicze w odróżnieniu od korporacji prawnej".
Strażnica Nr 6, 1990 s.14, 17-19
"Świadkowie Jehowy głosiciele Kreólestwa Bożego" s.228-9
Strażnica Nr 2, 2001 s.28-31, art. "Ciało Kierownicze a korporacja prawna - na czym polega różnica".

Włodzimierz Bednarski