REGUŁY DORADZANIA

Poszukiwanie pomocy jest sytuacją stresującą szczególnie dla osoby która potrzebuje pomocy. Mając to na względzie doradca (osoba która prowadzi rozmowę - ten tytuł niech tu funkcjonuje), powinien pamiętać o stosowaniu w trakcie rozmowy wielu elementów nie tylko z zakresu apologetyki, teologii czy dogmatyki ale elementarnych podstaw psychologicznych. Te zasady można byłoby pogrupować w pewne reguły (obowiązujące psychologów , psychoterapeutów czy tzw. doradców np. zawodowych), w sposób następujący:

1. Reguła - "Primum non nocere" - przede wszystkim nie szkodzić - jako naczelna zasada etyki doradcy zawodowego.

2. Reguła - stworzenia odpowiedniej atmosfery - ma niezwykle ważne znaczenie, ponieważ wejście w kontakt z doradcą jest dla klienta ważnym przeżyciem osobistym i jest istotne dla rozwiązania problemu.

Można to osiągnąć jeśli będzie się pamiętać o kilku ważny uwagach

• Gotowość do zrozumienia drugiej osoby
• Redukcja napięć, lęku klienta, motywowanie do nawiązania kontaktu poprzez pytania w rodzaju : "Proszę mi opowiedzieć o sobie", "Co skłoniło P/P do kontaktu z doradcą ?", " Czy może mi P/P opowiedzieć o swojej sytuacji życiowej ?",
• Wyrażenie zainteresowania , empatycznego zrozumienia problemów klienta; chodzi tutaj o to, aby klient uzyskał poczucie, że jest aktualnie głównym przedmiotem zainteresowania doradcy i że jest ono autentyczne,
• Można to osiągnąć poprzez wykorzystanie przez doradcę zwrotów typu ; "Mhm", "Acha", "Tak", lub wypowiedzi typu "Tak rozumiem", "Rozumiem, co P/P na myśli", komunikaty powinny się pojawić w miejscach stosownych.
• Zmniejszyć dystans na płaszczyźnie doradca - klient
• Unikanie sztuczności, bycie sobą,
• Zasady dobrego wychowania,
• Wzbudzenie zaufania u klienta Bardzo ważnym problemem jest umiejętne nawiązanie kontaktu podczas rozmowy, można to osiągnąć poprzez ;
• Wewnętrzne "przygotowanie się do zrozumienia" drugiej osoby,
• Przekazanie w sposób komunikatywny tej gotowości.

3. Reguła - okazanie szacunku wobec klienta.

• Akceptacja indywidualnych cech klienta (autentyzm tej akceptacji),
• Unikanie wartościowania i oceniania klienta, np. "jesteś głupi", "nic z ciebie nie będzie", można zasygnalizować swój stan emocjonalny poprzez takie uwagi, "to co mówisz, irytuje mnie", "złości mnie twoje zaślepienie",
• Wykluczona jest arogancja, mentorstwo, dyskredytowanie działań i zachowań klienta,
• Klient nie jest obiektem działań !
• Wykazanie zaufania wobec klienta
• Liczenie się ze zdaniem i opiniami klienta,
• Umacnianie w osobie badanej jej poczucia lub uznanie, wypowiadać pozytywne opinie na temat partnera rozmowy np. : "podoba mi się, że tak mówisz", " podziwiam szczerość, z jaką się wypowiadasz".
• Wywiązywanie się ze swoich zobowiązań wobec klienta !!!!! ;

4. Reguła - otwartości i szczerości wobec klienta.

• Zniesienie bezosobowego charakteru sytuacji:
  • doradca przedstawił się klient również,
  • doradca przedstawił podstawowe informacje o swojej roli i zadaniach,
  • dla dobra wzajemnego rozmowa nie powinna się toczyć pomiędzy "doradcą" a "osobą badaną", ale między osobami o konkretnych cechach osobistych,
• nie obserwować i nie wpatrywać się bacznie w osobę klienta, nie stanowi to najlepszej zachęty do nawiązania kontaktu - przesłuchanie !
• wyjaśnić klientowi, na jakiego rodzaju pomoc może liczyć, jakie obowiązują zasady i warunki je udzielania i jakie wymagania są w związku z tym wobec niego stawiane;

5. Reguła - współpracy doradcy z klientem

• Pierwsze, powierzchowne wrażenie nie może mieć wpływu na przebieg rozmowy,
• Poszukiwanie różnych dróg kontaktu z klientem,
• Uważne słuchanie co mówi klient, zastanawiając się co poradzić klientowi nie przerywaj mówiącemu,
• Odzwierciedlanie myśli i uczuć klienta poprzez pytania; "O ile dobrze zrozumiałem, to sprawa przedstawia się następująco ...", Powiedziała P/P , że .....", "Dowiedziałem się od P/P o tym, że .......", -- pytania takie świadczą także, ze słuchamy klienta,
• Nie należy dawać rad - rady dawane nawet w dobrej wierze mogą ograniczyć swobodę wypowiedzi, przeszkodzić w pełnym wyrażaniu istotnych spraw,
• Demonstrowanie zainteresowania,
• Kontrolowanie czy klient przyjmuje to, co się do niego mówi,
• Wyrażanie się w sposób prosty i naturalny :
• Kod językowy i tempo mówienia zastosowane przez doradcę musi być dostosowany do słownictwa i możliwości klienta,
• Uściślenie i konfrontowanie informacji o problemie poprzez omówienie ich z klientem,
• Wspólne opracowanie planu działania :
  • co należy robić, (np. przyszła osoba która utraciła kontakt z synem należącym do jakiejś wspólnoty, co mogę zrobić - zaprosić na spotkanie rodzinne na którym nie będą poruszane tematy religijne - wzbudzenie uczuć rodzinnych.
  • co można zrobić od razu (nawiązać kontakt emocjonalno - uczuciowy), a co w późniejszym terminie (rozpocząć rozmowy dotyczące przyszłości a także pewnych spraw związanych z pewnym światopoglądem),
  • kto i kiedy ma wykonać dane zadanie,
  • kiedy i jak należy powrócić do sprawy,
• nie należy unikać chwilowego milczenia, może ono świadczyć o skupieniu, refleksji lub niepewności klienta, a dla doradcy jest to chwila na zastanowienie;

6. Reguła - pamiętaj, że klient to też człowiek,

• Uwzględnianie i liczenie się z uczuciami klienta
• Kierowanie uwagi na to co wywołuje uczucia klienta,
• Należy pamiętać o tym, że uczucia częściej rozstrzygają o wielu sprawach niż nagie fakty,
• Dostrzeganie cech osobistych klienta; bazowanie na nich, wyzwalanie i pobudzanie jego inicjatywy.

Prowadząc rozmowę doradca nie powinien zapominać o tym, że każdy człowiek :

1. ma określone zalety, które może wykorzystać w procesie rozwiązywania swoich problemów,
2. odczuwa potrzebę aktywności, doradca powinien umieć ją wyzwolić,
3. Ma obraz samego siebie,
4. Odpowiada za swoją sytuację i postępowanie,
5. Ma możliwość rozwoju,
6. Ma własny system wartości, norm, które należy szanować.

Rozmowa doradcy powinna także spełniać następujące wymogi formalne :

1. Czas trwania rozmowy - co najmniej 10 minut do 1 godziny,
2. Więcej pytań powinien zadawać doradca niż klient, ponieważ w ten sposób pozyskuje on informacje o kliencie, problemie i przyczynach, które go spowodowały,
3. Notować informacje zebrane od klienta - należy uprzedzić że będą sporządzane notatki lub czy wyraża zgodę na nagranie rozmowy na dyktafon,
4. Doradca pozyskuje informacje o kliencie najczęściej od klienta stosując pytania otwarte ( gdzie może się pełniej wypowiedzieć ) lub pytania zamknięte (tak/nie),
5. Udziela klientowi niezbędnych informacji mających wpływ na podjęcie decyzji

Wydaje mi się że wprowadzenie tych elementarnych zasad i reguł wprowadzi pewien porządek i systematykę w chwilach kontaktu z osobą która posiada pewien potężny bagaż doświadczeń a która jednak szuka pomocy.

Proces doradzania jest procesem bardzo skomplikowanym, wymaga od doradcy bardzo dużej praktyki i wyczucia aby znaleźć tą cienką granicę pomiędzy doradzaniem a manipulowaniem klientem. Klient to człowiek który czuje i myśli - każdy kto spotyka się z ludźmi których bliscy uwikłali się w działalność sekt czy jakichkolwiek grup wyznaniowych musi pamiętać że ponosi odpowiedzialność moralną i etyczną za swoje działania.

Wszelkie uwagi i wnioski proszę kierować na Śląskie Biuro Informacji o Sektach i N.R. R. "KANA" Katowice pl. Ks. Szramka 4 Katowice, e-mail : infsekt@kana.silesia.top.pl lub nr. Telef. Zaufania - 0 501 - 48 - 73 - 44.

Darek Pietrek

Opracowanie niniejsze udostępnione za uprzejmą zgodą serwisu:
Centrum Przeciwdziałania Psychomanipulacji